Vergelijk 'junk food' met gezonde producten

Het vergelijken van ongezonde producten met gezondere varianten betekent het lezen en begrijpen van etiketten, het identificeren van ingrediënten en het nadenken over de manier waarop voedsel wordt bereid.  

Stap 1
Wees kritisch en trap niet in alle verleidingen die de fabrikanten je voorhouden; mooie plaatjes, reclameteksten en claims vliegen om je oren als je in de supermarkt loopt. Helaas geven veel verpakkingen een verkeerd beeld van de inhoud van het product. Een goed voorbeeld van misleiding zijn vele soorten fruitkoekjes. De verpakkingen laten repen zien met een fruitvulling, maar wanneer je naar de ingrediëntenlijst kijkt blijkt deze ‘fruitvulling’ voor slechts 5% te bestaan uit fruit en 95% uit suiker. Wanneer er vervolgens ook nog ‘met extra veel fruitvulling’ op de verpakking staat bevat deze reep dus nog meer suiker. De fabrikant vermeldt er vervolgens bij dat deze reep ook extra lekker en verantwoord is. Dit is dus een consumenten misleiding ten top.

Stap 2
De volgorde van de ingrediëntenlijst vertelt als het ware de inhoud van het product. Alle ingrediënten staan in afnemende volgorde van gewicht in de lijst vermeld. Staat suiker, zout of vet als een van de eerste ingrediënten, dan is dit het grootste bestanddeel van het product. Een misleidend voorbeeld is dat van brood. Veel mensen denken vaak hoe donkerder hoe beter. Maar dit gaat zeker niet altijd op, aangezien dit door de industrie in stand wordt gehouden door witbrood te produceren met kleurstoffen, zoals gebrand mout. Is het eerste ingrediënt in de lijst volkoren tarwemeel, dan weet je dat je echt volkorenbrood koopt. Let dus goed op de volgorde!  

Stap 3
Analyseer de soorten vet in het voedsel. ‘Junk food’ bevat meestal veel van de ‘slechte’ soorten vet:  trans- en verzadigde vetten. Het Nederlandse Voedingscentrum adviseert minder dan 1 procent transvetten te consumeren, van de totale inname aan calorieën per dag, uitgaande van 2000 Kcal en een maximum van 20 gram of 10% aan verzadigde vetten. Gezonde voedingsmiddelen bevatten weinig tot geen trans- en verzadigde vetten. Let hierbij wel op de portiegroottes die de fabrikant aanneemt, hierin kan de consument om de tuin worden geleidt.   

Stap 4
Onderzoek de hoeveelheid cholesterol en natrium in de voeding. Voor een dagelijkse inname van 2000 Kcal, zou je minder dan 300 milligram cholesterol en 2400 mg natrium moeten gebruiken volgens de aanbevelingen. Hoe groter de hoeveelheid hiervan in producten, hoe waarschijnlijker de kans dat het 'junk food' betreft.   

Stap 5
Bekijk de gehaltes aan vezels, calcium, ijzer en vitamine A en C. Een gezond voedingsproduct hoeft niet rijk te zijn aan al deze voedingsstoffen. Een sinaasappel bijvoorbeeld, levert 130% van de dagelijkse behoefte aan vitamine C, maar het bevat slechts 2% van de dagelijkse waarde aan vitamine A en geen ijzer. Sommige voedingsmiddelen leveren veel van een bepaalde voedingsstof, terwijl andere hoeveelheden in mindere mate voorkomen in het product. Dit betekent niet dat het product dan ongezond is. Bovenstaande voedingsstoffen zijn vaak afwezig in ongezonde producten (minder dan 5% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid wordt als ‘laag’ beschouwd).

Stap 6
Kijk naar het suikergehalte en vergelijk dit met de lijst ingrediënten van het voedsel. Voedsel, zoals fruit, bevat van nature aanwezige suikers en deze suikers kunnen niet worden weergegeven in een overzicht van ingrediënten. ‘Junk food’ bevat vaak een grote hoeveelheid toegevoegde suikers, die u ziet staan onder verschillende namen, waaronder suiker, glucosestroop, fructosesiroop, maltose, dextrose, sucrose, honing, ahornsiroop en vruchtensap concentraat.  

Tips
Bedenk waarom je kiest voor een bepaald voedingsmiddel. Heb je écht lekkere trek en kies je bewust voor een ‘ongezond’ product, geniet er dan ook van en kijk niet naar de ingrediëntenlijst, maar beperk de inname. In een gezond voedingspatroon mag je af en toe best toegeven aan de verleiding van wat minder gezonde producten. Maar kies je bewust voor een product, omdat je in de veronderstelling bent dat het ook gezonder is? Pas dan, lees dan het etiket achterop de verpakking en laat je niet misleiden door fabrikanten.