Hoe een winterdepressie ontstaat

Het is weer volop winter, voor sommige mensen de naarste tijd van het jaar door een donkere neerslachtigheid die zijn intrede doet. De moeilijkste maanden zijn doorgaans januari en februari. Soms raakt je dagelijkse leven zodanig verstoord dat je van een winterdepressie kunt spreken.

Symptomen winterdepressie

    * Niet meer kunnen genieten van dingen of geen plezier meer hebben
    * Voortdurende moeheid, geen energie hebben, het gevoel dat alles moeite kost
    * Trager denken, bewegen en reageren of juist erg rusteloos en gejaagd zijn
    * Een overmatige slaapbehoefte hebben, ‘s ochtends het bed niet uit kunnen komen, de hele dag in bed willen blijven
    * Overmatig veel eten
    * Toegenomen prikkelbaarheid, sneller geïrriteerd zijn, concentratieproblemen, het is moeilijk de gedachten ergens langere tijd bij te kunnen houden, moeilijk besluiten kunnen nemen
    * Een negatief zelfbeeld, een negatief beeld van anderen en een negatief toekomstbeeld
    * De klachten verdwijnen spontaan in de lente.

Een winterdepressie kan je het leven dus behoorlijk zuur maken. Maar waarom heb je alleen last van deze symptomen in de winter?

Oorzaak winterdepressie
Er bestaat in de wetenschap nog geen eenduidigheid over de oorzaak van een winterdepressie. Wetenschappers vermoeden dat de winterse klachten worden veroorzaakt door een tekort aan licht. Licht, dat via de ogen bij ons binnendringt, heeft immers een grote invloed op het menselijk lichaam. Door een tekort aan licht raakt de biologische klok van je lichaam ontregelt. Omdat de dagen korter en donkerder zijn loopt de biologische klok van het lichaam niet meer gelijk met de natuurlijke dag- en nachtritme. Het gevolg is dat een aantal biologische processen in het lichaam niet meer goed verlopen.

Melatonine en vermoeidheid
Zo zal het lichaam bijvoorbeeld extra melatonine produceren. Het hormoon melatonine zet het slaapmechanisme in gang en speelt ook een rol in de interne regeling van de biologische klok. De pijnappelklier in de hersenen scheidt gedurende de nacht melatonine af. Normaliter wordt de productie van dit slaaphormoon, zodra je in de ochtend wakker wordt onder invloed van voldoende daglicht gestopt. In de winter gebeurt dit bij veel mensen niet, waardoor ze ook overdag dit slaaphormoon in het lichaam hebben. Dit hoort uiteraard niet en zorgt voor een aanhoudend vermoeid gevoel. Ook kan een teveel aan melatonine een deprimerende gevoel veroorzaken.

Hormonale veranderingen
Er zijn ook wetenschappers die beweren dat de aanmaak van melatonine de productie van neurotransmitters en bepaalde activatiehormonen overdag negatief beïnvloeden. Zo zou er minder serotine in de hersenen geproduceerd worden. Serotine is een neurotransmitter. De hoeveelheid serotine in de hersenen beïnvloedt stemmingen, slaap, seksueel gedrag, pijntransmissie en eetgedrag. De verminderde serotineproductie zou verantwoordelijk zijn voor behoefte aan calorierijk eten, vermoeidheid en neerslachtige gevoelens zoals weinig eigenwaarde.

Psychologische oorzaken
Naast het gebrek aan daglicht in de winter, kunnen ook andere factoren een rol spelen. Het kan zijn, dat de winter voor jou verbonden is met bepaalde negatieve kenmerken. Veel mensen hebben bijvoorbeeld moeite met de feestmaand december. Feestdagen kunnen leuk en gezellig zijn, maar zij kunnen ook een confrontatie betekenen met lastige zaken in de familiesfeer, zoals conflicten. Verder is het zo, dat de aandacht in de winter letterlijk en figuurlijk ‘naar binnen’ wordt gericht. In de zomer vind je veel meer afleiding met zaken buiten jezelf. In de winter word je eerder geconfronteerd met zaken die ‘binnen jezelf’ spelen. Psychologische oorzaken kunnen je winterdip versterken.

Gevoeligheid verschilt per persoon
Hoewel de wetenschap wereldwijd al veel onderzoek heeft gedaan naar het ontstaan van een winterdepressie, weet men nog niet precies waarom de ene persoon geen last heeft van de winterblues en de andere juist wel. Het lijkt erop dat sommige mensen simpelweg een zwakkere lichaamsklok hebben of ontwikkelen naarmate ze ouder worden. Sommige mensen hebben in de winter genoeg aan het afgaan van de wekker of normaal ochtendlicht om het lichaam goed op te starten. Andere hebben meer nodig. Recente onderzoeken hebben bij patiënten met winterdepressie een verminderde lichtgevoeligheid van de retina in het oog aangetoond waardoor de hersenen minder lichtsignalen zouden krijgen. Het is nog niet duidelijk wat de uitkomst van dit onderzoek kan betekenen voor mensen met een winterdepressie.

TIP - Lees ook Wees een winterdepressie voor

   

Reacties