Hoe gezond zijn aardappelen?
Aardappelen vormen een onmisbaar onderdeel van ons Nederlandse voedingspatroon. Maar door verschillende bekende diëten is deze knol onterecht in diskrediet gebracht. Je zou er dik van worden. Leontien onthult de waarheid en onverwachte weetjes over de aardappel.
Deze week staat de oer-Hollandse aardappel in de spotlight. Dat mag ook wel eens, want het grootste deel van zijn leven brengt de aardappel schuw onder de grond door. Boven de grond zit wel een plantje. Deze aardappelplant krijgt eerst bloemen en later bessen. In de bessen zitten zaadjes waaruit nieuwe aardappelplanten groeien.
Pas sinds 1727 werd de aardappel in Nederland erkend als eetbare groente. Maar sindsdien is de knol ongekend populair en eten we ze gebakken, gekookt, gefrituurd, geprakt, gepoft en geroosterd.
Dikmaker
Veel mensen denken dat ze aankomen van aardappelen. Dit komt deels omdat een aardappel een bron van zetmeel (complexe koolhydraten) is, en koolhydraten staan bekend als dikmaker. In bijvoorbeeld het
Dr. Frank dieet zijn koolhydraten en dus aardappels een taboe. In een gekookte aardappel zit echter geen grammetje vet. En als je bedenkt dat één gram zetmeel 4 calorieën bevat en 1 gram vet 9 calorieën bevat, dan valt het reuze mee.
Rijst versus aardappelen
Opvallend is dat rijst wordt gezien als licht voedsel. Maar 200 gram aardappelen bevat 150 kcal tegenover 200 gram rijst dat 250 kcal bevat. Bovendien worden complexe koolhydraten langzaam door je lichaam verteerd, zodat je lang een voldaan gevoel hebt. Aardappelen worden dus ten onrechte als dikmakend bestempeld. Aardappelen zetten wel aan als je ze eet met mayonaise of ze tijdens het bakken laat zwemmen in boter. Zo bevat een bakje friet zonder mayonaise maar liefst 700 kcal.
Opslagplek van voedingsstoffen
Voor de calorieën hoef je aardappelen dus niet te laten. En voor de gezonde voedingstoffen al helemaal niet. Essentiële voedingsstoffen, zoals vitamine C, kan het menselijk lichaam niet zelf aanmaken. Planten kunnen dat wel. De aardappel slaat een deel van de aangemaakte stoffen op voor later gebruik. Opslagorganen zoals de bol (ui) en knol (aardappel) bevatten daarom vaak hoge concentraties van stoffen die belangrijk zijn voor de plant, maar dus ook essentieel kunnen zijn voor de mens.
Ziekten voorkomen
Zo bevat de aardappel carotenoïden en vitamine C. Dit zijn anti-oxidanten die vrije radicalen in ons lichaam onschadelijk maken. Op deze manier dragen ze bij aan het voorkomen van kanker, hartziekten, beroerten en allerlei andere chronische ziekten. Ook is de aardappel rijk aan vezels, die essentieel zijn voor een goede darmwerking. Verder bevatten aardappelen ijzer, kalium, vitamine B1, B6 en belangrijke plantaardige eiwitten. Niet gek voor zo’n ouderwetse knol.
Meest gezonde aardappel
In sommige aardappelrassen komen antioxidanten van nature in hoge mate voor, terwijl de concentraties in andere rassen laag zijn. Aardappelrassen met veel carotenoïden zijn vaak te herkennen aan de wat gelige vleeskleur. Om optimaal te profiteren van de gezonde voedingstoffen van aardappelen, moet je ze in de schil koken of stomen. Zo verliezen ze minder mineralen, vitaminen en smaak. Borstel ze wel grondig schoon onder stromend water. Alleen dan is de schil eetbaar. Het aller-lekkerst zijn nieuwe aardappelen in schil.
