Nederlandse voedingsrichtlijnen toe aan vervanging?

De Schijf van vijf is nodig aan vervanging toe! We weten dat we gezond moeten eten en al bijna zestig jaar is de Schijf van vijf hiervoor een richtlijn. Maar uit steeds meer onderzoeken blijkt dat onze vertrouwde schijf nodig aan vervanging toe is!
De vijf vakken geven aan met wat voor soort producten je je lichaam gezond kunt houden. De aanbevolen hoeveelheden geven een beeld van hoeveel je ongeveer per dag uit de vakken zou moeten eten. Er zijn in de loop der tijd wat aanpassingen gedaan, zo zijn er vijf regels bij gekomen; gevarieerd eten, niet te veel, zo min mogelijk verzadigd vet, veel groente, fruit en brood en hygiëneregels.

Hoofdbezwaren op de huidige voedingsrichtlijnen
Het voedingscentrum benadrukt dat de schijf wel degelijk is aangepast aan deze tijd, maar in feite is de Schijf van vijf in hoofdlijnen gelijk gebleven. Juist deze hoofdlijnen zouden volgens wetenschappers veranderd moeten worden. Zij zeggen hierover dat het Voedingscentrum niet in staat is om onafhankelijke voedingsrichtlijnen op te stellen, omdat ze nauwe banden onderhouden met de voedingsindustrie. De politiek heeft te weinig kennis op het gebied van voeding waardoor zij niet kunnen corrigeren. De hoofdbezwaren? Tweehonderd gram groente en twee stuks fruit zijn belachelijk weinig. De aansporing tot hoge consumptie zwaar bewerkte koolhydraten blijkt de gevoeligheid voor het hormoon insuline te verminderen, met desastreuze gevolgen voor de gezondheid. Ook is het belangrijk vet niet te schrappen uit de voeding, Voor ons lichaam zijn omega-3 en omega-6 vetzuren, in de juiste verhouding, heel belangrijk voor o.a. het functioneren van ons hart. 

Het nut van koolhydraten
Het nut van koolhydraten is een veelbesproken onderwerp. De een zweert erbij terwijl een ander beweert dat voornamelijk brood hooguit ‘lekker’ is, maar niet gezond. Volgens het Voedingscentrum zorgt volkoren brood voor en hoge glycemische index – een hoge piek in je bloedsuikerspiegel - maar is het geen dikmaker. Gezonde mensen zijn in staat die piek op te vangen. ‘Brood, in combinatie met een gevarieerde en gezonde voeding, goed verdeeld over de dag, geeft je energie en levert onmisbare voedingsstoffen’, beweert het Voedingscentrum. Een hoogleraar van het UMCG is het hier niet mee eens; ‘Er is een verschil in kwaliteit van koolhydraten. Je hebt snelle en langzame koolhydraten en Nederlanders zouden minder snelle koolhydraten, zoals brood, moeten eten. Volkorenbrood is dan wel een betere keuze dan wit brood, door de lagere glycemische index, maar over het algemeen is deze index van Nederlands brood te hoog. De vraag is of brood nog wel ‘gezond’ genoemd mag worden? Het Nederlandse bruinbrood dat het Voedingscentrum adviseert is een sterk geraffineerd (bewerkt) graanproduct. Er worden steeds meer bewijzen gevonden dat ‘ons’ brood rampzalige consequenties heeft voor de gezondheid.

Onze voeding vroeger en nu
In vergelijking met vroeger is onze voeding veranderd. Zo zijn er steeds meer chemische stoffen aan ons eten toegevoegd om het langer te kunnen bewaren, het een mooi kleurtje te geven, of de smaak te versterken. Ook is er veel bewerkt voedsel op de markt met hoge vetgehaltes, lage vezelgehaltes en behoorlijk wat toegevoegde suikers. Het voedingscentrum adviseert om per dag niet meer dan de helft te vervangen door bewerkte groente, zoals appelmoes, vruchtensap, knijpfruit. Maar is onbewerkt voedsel niet veel gezonder? Volgens het Voedingscentrum niet, zij beweren: ‘Bewerking kan ook voordelen hebben. Rauwe granen eten is bijvoorbeeld niet gezond, maar de minder bewerkte voedingsmiddelen krijgen de voorkeur.’ 

Voedingsrichtlijnen in andere Europese landen
In verschillende welvarende landen om ons heen zijn de voedingsrichtlijnen anders dan in Nederland. Ze zeggen eigenlijk: ’Eet alles (ook vette kaas, die inmiddels uit onze Schijf van vijf is gehaald), maar laat je niet te vaak verleiden door de vele slimmeriken die uitstekende, goedkope basisproducten strippen, van suiker en transvetzuren voorzien en voor veel te veel geld in een oogverblindend papiertje doen.’ 

In Duitsland worden groenten en fruit  apart aanbevolen, wordt er geattendeerd op bodemverarming – dus minder voedingsstoffen in producten -, boter in plaats van halvarine, volle zuivel en wel kaas. Brood wordt wel aanbevolen, maar Duits brood blijkt een lagere glycemische index te hebbe,n in vergelijking met ons Nederlandse brood, het vult langer en bevat meer eiwit en micronutriënten. 

In Zweden wordt de vetzuursamenstelling benadrukt, net als de aanzienlijk grotere hoeveelheden groente en fruit en eerlijke eiwitten (kip, vlees, ei, vis, schaaldieren). Daarnaast wordt er in Zweden veel knäckebrood gegeten dat ook een aanzienlijk lagere glycemische index bevat dan ons Nederlandse brood.

Griekenland adviseert producten rijk aan omega-3 vetzuren (vette vis, walnoten, koolzaadolie, lijnzaadolie) enraadt aan producten te ontwijken die rijk zijn aan omega-6 vetzuren (maisolie, zonnebloemolie, soja, sauzen, majonaise). Bijna 40% van de dagelijkse energie halen de grieken uit olijfolie en in tegenstelling tot wat vaak wordt verondersteld, blijkt een voeding met relatief veel vet niet dik te maken.

Meest recente aanbevelingen
Uit de laatste onderzoeken blijkt dat er een voedingsadvies zou moeten komen waarin de nadruk ligt op groente, fruit, onverzadigde vetzuren en onbewerkte graanproducten met een lage glycemische index. Waarbij er een belangrijk onderscheid gemaakt moet worden tussen de omega-3  en omega-6 onverzadigde vetzuren. We zouden beter geïnformeerd moeten worden over de samenstelling van deze vetzuren. Daarnaast zullen mensen geattendeerd moeten worden op de gevolgen van bodemverarming waardoor er geen optimale hoeveelheden vitaminen, mineralen en spoorelementen meer in ons voedsel zitten. De vraag is niet meer of het Voedingscentrum de adviezen aan gaat passen, maar wanneer?

   

Reacties